De Britse autoriteiten hebben de waarheid over een enorm schandaal met besmet bloed, gebruikt van de jaren 70 tot begin jaren 90, verborgen. Bijna 3.000 mensen lieten als gevolg hiervan het leven. Dat zijn de conclusies van een openbaar onderzoek dat zeven jaar geduurd heeft. Premier Rishi Sunak heeft maandag in het Lagerhuis officiële excuses aangeboden.

Het schandaal had grotendeels voorkomen kunnen worden, stelt rechter Brian Langstaff in het rapport. "De omvang van wat gebeurd is, is zowel gruwelijk als verbazingwekkend", schrijft Langstaff in het meer dan 2.500 pagina's tellende rapport. Meer dan 30.000 mensen die aan hemofilie lijden of die operaties ondergingen, raakten besmet met hepatitis C of HIV nadat ze bloedtransfusies krijgen, vooral met bloed uit de Verenigde Staten.

De onderzoekers namen duizenden interviews met getuigen af en doorplozen tienduizenden documenten. Daaruit blijkt nu dat "de waarheid decennialang verborgen werd gehouden".

Langstaff wijst vooral naar de verantwoordelijkheid van verschillende regeringen, die te traag in actie zijn gekomen toen het schandaal aan het licht kwam. Daarnaast gaven ze herhaaldelijk valse garanties dat patiënten de beste behandeling hadden gekregen.

In 2017 besliste de door Theresa May geleide regering onderzoek te voeren naar het drama, dat omschreven werd als "de ergste medische ramp" in de geschiedenis van de National Health Service (NHS). De onderzoekers kregen geen mandaat om vervolgingen aan te bevelen, maar in een tussentijds rapport werden de autoriteiten wel al opgeroepen om meteen schadevergoedingen te betalen. Toen raakte al bekend dat een eerste schijf van 100.000 pond (119.000 euro) aan duizenden mensen uitgekeerd zou worden. De totale kost wordt dinsdag bekendgemaakt. Verwacht wordt dat het om miljarden ponden zal gaan.

"Ik wil me oprecht en ondubbelzinnig verontschuldigen voor dit vreselijke onrecht", zei Sunak in het parlement.