Meer dan één op de vijf 15-jarigen gebruikte recent e-sigaretten en meer dan de helft probeerde al alcohol. Dat is de verontrustende conclusie van een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uitgevoerd in Europa, Centraal-Azië en Canada.

De nieuwe gegevens van het onderzoek 'Health Behaviour in School-aged Children' (HBSC) wijzen ook op een kleinere genderkloof in middelengebruik. Er is dus nood aan gerichte preventiestrategieën, aldus de WHO. "De langetermijngevolgen van deze trends zijn aanzienlijk en beleidsmakers kunnen het zich niet veroorloven om die alarmbellen te negeren."

Alcohol is het vaakst gebruikte middel bij adolescenten: 57 procent van de 15-jarigen heeft minstens één keer alcohol geprobeerd en bijna vier op de tien (37 procent) gaf aan in de 30 dagen voor de bevraging alcohol te hebben gebruikt.

E-sigaretten worden steeds populairder, blijkt uit het rapport. Ze hebben de conventionele sigaretten voorbijgestoken: 32 procent van de ondervraagde 15-jarigen gaf aan ooit e-sigaretten te hebben gebruikt en 20 procent in de 30 dagen voor de bevraging, ten opzichte van 25 en 15 procent voor gewone sigaretten.

Cannabisgebruik vertoont dan weer een lichte daling. Het percentage 15-jarigen dat ooit cannabis heeft gebruikt daalt van 14 procent in 2018 naar 12 procent in 2022.

De genderkloof wordt intussen snel kleiner. Meisjes evenaren of overtreffen op 15 jaar jongens op het vlak van roken en het gebruik van alcohol en e-sigaretten.

Het onderzoek toont de dringende behoefte aan krachtige preventiestrategieën om jongeren te beschermen tegen schadelijke middelen, zegt de WHO. "Het is cruciaal om te erkennen dat de negatieve impact van die middelen verder reikt dan de gebruikers en de jeugd in het algemeen treft."