De manier waarop melanoma kankercellen niet-genetische resistentie ontwikkelen tegen geneesmiddelen, hangt sterk samen met de aanwezigheid van een bepaalde vorm van stamcelachtige cellen. Dat heeft een studie van VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie aangetoond. De stamcelachtige cellen kunnen zich sterk aanpassen aan de medicatie, zodat ze blijven overleven. De studie opent perspectieven voor betere kankerbehandelingen, specifiek voor behandelingen tegen kwaadaardige melanomen. De studie is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Cancer Cell.
Hoewel kankertherapie de voorbije jaren grote vooruitgang heeft geboekt, blijft resistentie tegen medicatie een groot probleem. Dat is ook het geval bij melanomen, de gevaarlijkste vorm van huidkanker. "De behandeling voor melanomen is best efficiënt", zegt professor Jean-Christophe Marine (VIB-KU Leuven), die het onderzoek leidde. "Maar er is ook een grote kans dat de tumoren terugkomen. Er zijn dus soms nog een aantal kankercellen die de behandeling overleven."
De studie keek specifiek naar resistentie bij melanomen, en ging na welke cellen weerbaar waren voor medicatie. De wetenschappers kwamen uit bij een bepaalde soort stamcelachtige cellen, namelijk neurale lijststamcellen. Een mogelijke reden voor het feit dat zij resistent zijn, is dat deze lijststamcellen erg 'plastisch' zijn. Dat betekent dat ze zichzelf herprogrammeren, en dus aanpassen, om medicatie te ontwijken.
"Het is de eerste keer dat we zo duidelijk hebben kunnen aantonen dat deze bepaalde stamcelachtige cellen zich zo snel en goed kunnen aanpassen om te blijven overleven, en dat zonder genetische mutaties door te voeren", zegt Marine. "Bovendien hebben we daarnaast vastgesteld dat het eiwit Focal Adhesion Kinase (FAK) belangrijk was voor de aanwezigheid en overleving van de neurale lijststamcellen. Door de activiteit van dit eiwit te blokkeren, konden we de cellen doden. We hebben hiervoor menselijke tumoren in muizen ingeplant, en de resultaten zijn zeer goed."
De bevindingen openen nieuwe mogelijkheden om de mate van resistentie bij kankercellen te voorspellen. De hoeveelheid neurale lijststamcelachtigen kan namelijk via een biopsie gedetecteerd worden. Op die manier kunnen op lange termijn meer gepersonaliseerde behandelingen opgezet worden.
