Uit een klinisch onderzoek van het UZ Brussel in samenwerking met Kom op tegen Kanker blijkt dat de overlevingskansen van uitbehandelde kankerpatiënten met terugkerende kwaadaardige en agressieve hersentumoren sterk kunnen verhogen mits een nieuwe behandeling wordt toegepast. De overlevingskansen van patiënten die deelnamen aan het onderzoek verdubbelden in een jaar tijd.
Het onderzoeksteam van het UZ Brussel, geleid door medisch oncoloog prof. dr. Bart Neyns en neurochirurg prof. dr. Johnny Duerinck, besloot een nieuwe aanpak te testen door twee immuunbevorderende geneesmiddelen (ipilimumab en nivolumab) direct in de hersenen toe te dienen tijdens een neurochirurgische ingreep bij patiënten met een terugkerende tumor - dit in combinatie met een gelijktijdige injectie van lichaamseigen cellen (myeloïde dendritische cellen).
Van de eerste elf patiënten overleefden drie na twee jaar zonder herval van de hersentumor, en twee patiënten zijn inmiddels na drie jaar ziektevrij.
Hoewel de follow-up periode van de laatst behandelde patiënten nog relatief kort is (8 tot 14 maanden), is duidelijk dat de overlevingskansen aanzienlijk zijn verbeterd vergeleken met eerdere behandelingen. Het eenjarig overlevingspercentage steeg van 36% naar 60%, en de kans op ziektevrij overleven na twee jaar steeg van 1 op 100 naar 1 op 4 wanneer ook het medicijn bevacizumab werd toegediend. Bevacizumab, aan lage dosis toegediend, helpt zwelling tegen te gaan in de hersenen maar heeft geen geneeskrachtige werking tegen de kanker zelf. Uit het onderzoek bleek bovendien dat deze experimentele behandeling geen nieuwe of ongekende veiligheidsrisico’s met zich meebracht.
De behandeling biedt daarmee nieuwe hoop voor patiënten met deze fatale diagnose. Traditionele immunotherapie via de bloedbaan toont slechts een gunstig effect bij minder dan 10% van de patiënten, waardoor deze behandeling niet breed beschikbaar is maar deze nieuwe wijze van behandelen levert hoopgevende resultaten op. De resultaten van dit onderzoek werden deze week voorgesteld tijdens het jaarlijkse congres van de European Society of Medical Oncology (ESMO 2024, Barcelona, Spanje).
"Deze cellen zijn in staat om, wanneer ze samen met immuunbevorderende stoffen werden geïnjecteerd, bij sommige uitbehandelde melanoompatiënten tumoren te laten verdwijnen."
Volgens de wetenschappers wijzen de resultaten er ook op dat de overlevingskansen aanzienlijk zijn verbeterd in vergelijking met eerdere behandelingen. Zo toont traditionele immunotherapie via de bloedbaan slechts in minder dan 10 procent van de gevallen een gunstig resultaat.
"Dergelijke resultaten hebben we nooit eerder gezien," legt prof. dr. Neyns uit. "Hoewel we voorzichtig moeten zijn met de interpretatie, geloven we dat deze verbeteringen niet louter aan toeval te danken zijn." Uit het onderzoek bleek bovendien dat de behandeling geen nieuwe veiligheidsrisico's met zich meebracht.
De wetenschappers hopen financiële steun te verkrijgen om het onderzoek voort te zetten.
