Een screening met een CT-scan zou de kans om aan longkanker te overlijden met 26 procent doen dalen. Dat blijkt uit het NELSON-onderzoek (het Nederlands-Belgisch proefbevolkingsonderzoek) waarvan de resultaten op het Wereld Longkanker Congres in Toronto werden gepresenteerd. Volgens de onderzoekers dringt de organisatie van een screening zich dan ook op.

Het onderzoek gebeurde bij 16.000 vrijwilligers uit drie regio's in Nederland en de regio Leuven in België, uit de leeftijdsgroep 50-74. Uit een vragenlijst die ze invulden over hun gezondheid was gebleken dat ze allemaal een verhoogd risico op longkanker hadden.

De helft van de deelnemers (de screengroep) werd een screening door middel van vier CT-scans aangeboden. Tussen die CT-scans zat een tijdsverschil van achtereenvolgens 1, 2 en 2,5 jaar. De andere helft (de controlegroep) kreeg geen CT-scan. 

Na 10 jaar werd bij 443 personen uit de screengroep longkanker ontdekt, terwijl in de controlegroep bij 394 personen longkanker aan het licht kwam, meestal naar aanleiding van klachten. Het verschil was echter dat in de controlegroep de kanker zich in bijna 50 procent van de gevallen in het meest ongunstige en ongeneeslijke stadium (IV) bevond, terwijl dat voor de gescreende groep slechts bij tien procent zo was.

Na 10 jaar waren in de controlegroep 214 mannen overleden aan longkanker tegenover 157 mannen in de screengroep: een verschil van 26 procent. Opmerkelijk was dat onder de kleinere groep vrouwen die deelnam, het verschil in sterftecijfer nog groter was, rond de 40 tot 60 procent.

"In België is longkanker nog steeds de meest frequente oorzaak van kankersterfte", zegt prof. dr. Nackaerts van de dienst pneumologie van het UZ Leuven, die het onderzoek in Leuven coördineerde. "De belangrijkste reden is de laattijdige diagnose, omdat de ziekte in een vroegtijdig stadium vaak geen symptomen geeft. Screening voor longkanker met een lage-dosis-CT-scan van de longen leidt tot een vroegere diagnose en een bewezen betekenisvolle afname van de longkankersterfte."

De onderzoekers vragen om de screening voor longkanker zo snel mogelijk te organiseren, zoals dit al gebeurt voor borst-, baarmoederhals- en colonkanker. En dat best volgens het NELSON-protocol, aangezien CT-scans geen nut hebben voor mensen die niet of relatief weinig gerookt hebben. Zij lopen immers weinig risico.