Deeltjesversnellerproducent IBA en het Belgische nucleaire onderzoekscentrum SCK CEN slaan de handen in elkaar voor de productie van actinium-225, een nieuwe veelbelovende radio-isotoop om kanker te behandelen. België zou daarmee het eerste land zijn dat actinium-225 op grote schaal produceert, wat volgens SCK CEN-topman Eric Van Walle heel wat perspectieven opent op vlak van export en jobcreatie.

België is op dit moment al een wereldspeler op vlak van nucleaire geneeskunde. Het Waalse IBA is de marktleider in protontherapie en ons land staat ook aan de top op vlak van de productie van radio-isotopen warmee kankers kunnen worden opgespoord. 

Sinds kort is radiotheranostiek - een samentrekking tussen 'therapie' en 'diagnostiek' - in opmars. Daarbij worden de radio-isotopen niet enkel gebruikt om tumoren te lokaliseren, maar ook om ze te vernietigen. Actinium-225 is een van de meer veelbelovende radio-isotopen in dat gebied, omdat de straling die dat deeltje tijdens het vervallen uitzendt kankercellen doet afsterven, terwijl het omliggende gezonde weefsel wordt gespaard. Bovendien is het ook qua logistiek en distributie interessant.

Maar om die therapie op grote schaal te kunnen inzetten moeten de isotopen in grote hoeveelheden beschikbaar zijn. Het Belgische nucleair onderzoekscentrum SCK CEN en IBA slaan daarvoor de handen in elkaar. Het contract werd woensdag in Brussel ondertekend in aanwezigheid van onder meer vice-premier en minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne, minister van Energie Tinne Van der Straeten en staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine.

De ondertekening betekent het startschot van het project, al begint dat wel eerst met een analyse van de technische en economische haalbaarheid ervan. Die fase zou ruim een jaar duren, al zijn beide partners volgens Eric Van Walle, directeur-generaal bij SCK CEN, al enige tijd bezig met de voorbereidingen van het project. "We zijn overtuigd dat het kan lukken, anders zouden we er niet aan beginnen."

Daarna zouden beide partners starten met de constructie van de eigenlijke installatie die de radio-isotopen moet produceren op de site van SCK CEN in Mol. Grote delen van die installatie bestaan in principe al, maar om alles met elkaar verbonden te krijgen en op punt te zetten is nog wat tijd nodig, aldus Van Walle. 

Een concrete timing plakt daar nog niet op, maar volgens IBA-topman Olivier Legrain is er in elk geval een heuse "race tegen de tijd" bezig wil België ook in de productie van actinium-225 marktleider worden. Dat laatste is ook het doel, zegt Legrain. "We willen België neerpoten als onvermijdelijke actor in de productie van het radio-isotoop en de behandeling van kankers daarmee."

Het project wordt deels gefinancierd met geld uit het Europees relancefonds, alles samen goed voor ongeveer 15 miljoen euro. Minister van Energie Tinne Van der Straeten gelooft alvast in de merites van het project, onder meer voor jobcreatie. Ook Van Walle is ervan overtuigd dat de productie van actinium-225 heel wat jobs en exportmogelijkheden kan opleveren.