Radon meten kan levens redden: onder dat motto lanceert het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) dinsdag zijn jaarlijkse sensibiliseringscampagne rond radongas. Dat is een radioactief gas dat afkomstig is uit de ondergrond en dat, na roken, de belangrijkste oorzaak van longkanker is in ons land.
Het radioactieve radongas komt van nature voor in de bodem en in gesteenten. Het gas is geur- , kleur- en smaakloos en kan vanuit de bodem in gebouwen binnendringen via barsten in de vloer of plaatsen waar leidingen het huis binnenkomen. Wanneer radon wordt ingeademd kan het de longen bereiken en het weefsel beschadigen. Dat kan mogelijk leiden tot kanker. Radon is, na roken, de belangrijkste oorzaak van longkanker in ons land. Ongeveer 10 procent van de gevallen van longkanker zoud en verband houden met een blootstelling aan radon. Het risico is nog groter voor rokers, omdat de schadelijke gevolgen van tabak en radon elkaar versterken.
Het FANC sensibiliseert al sinds 2011 rond het radonrisico. "Dat gebeurt in samenwerking met de Waalse provincies, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap", zegt woordvoerster Ines Venneman aan Belga. "Vooral omdat het gas meer in het zuiden van het land voorkomt. Sommige gemeenten in de provincies Waals-Brabant, Luik en Luxemburg worden beschouwd als risicogebieden. Vijf tot toen procent van de huizen ligt daar boven het referentieniveau van 300 Becquerel per kubieke meter (Bq/m³). Maar ook in Vlaanderen kan radon voorkomen, bijvoorbeeld in streken met rotsachtige ondergrond, zoals aan de Maaskant."
Alleen met een detector kan je te weten komen of je aan radon bent blootgesteld. Een radondetector is een klein plastic kokertje, zo groot als een lippenstift. De detector neemt sporen van radon op en houdt ze vast. Hij wijzigt de omgeving waarin hij wordt geplaatst niet en vormt geen gevaar voor de gebruikers van de gebouwen waarin hij is geplaatst of voor de omgeving. Hij moet op de begane grond worden geplaatst in de drukste kamer van het huis. De meting wordt gedurende drie maanden uitgevoerd, waarna de detector moet worden teruggestuurd voor analyse.
Als de radonconcentratie hoger is dan 300 Bq/m³ begeleiden de partners van de campagne (het FANC, de Waalse provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) de eigenaar bij een saneringsproces. Afhankelijk van het type constructie en het gemeten radongehalte variëren de mogelijke saneringsacties. Die kunnen gaan van de afsluiting van doorgangen waarlangs radon kan binnenkomen tot een verbeterde ventilatie of een aanpassing aan de luchtdichtheid van de vloerplaat.
Tijdens de Radonactie van vorig jaar bestelden meer dan 4.200 Belgische gezinnen een detector om het radonniveau bij hen thuis te meten. In Wallonië overschreed bijna 10 procent van de metingen het referentieniveau van 300 Bq/m³. In ongeveer 400 huizen zijn momenteel belangrijke saneringswerkzaamheden aan de gang. Bijna 200 huizen overschreden een gehalte van 600 Bq/m³. Die huizen krijgen een saneringsinspectie door een radonexpert.
