Kankertumoren gericht en gepersonaliseerd bestrijden op basis van het genomisch profiel van de patiënt. De Belgische beroepsvereniging van oncologen (BSMO) en biotechbedrijf Roche lanceren een proefproject om de behandelingswijze - ook wel precisiegeneeskunde genoemd - in ons land uit te testen.

Voor de pilootstudie "GeNeo" zullen 1.000 patiënten gezocht worden met verscheidene vormen van kanker in verschillende stadia. Onderzoekers zullen van hen een genomisch profiel opmaken, zodat een exacte diagnose op basis van specifieke mutaties kan worden gesteld. In sommige gevallen kan dan meteen een gerichte behandeling worden opgestart. Een nationale raad van experten zal daarvoor een aanbeveling geven.

"Het voordeel voor de patiënt is een hogere kans op succes van de behandeling, dan bij een niet-gerichte behandeling zoals chemotherapie", zegt prof. dr. Jacques De Grève, voorzitter van de Precision Group van BSMO. "De behandelingen hebben over het algemeen ook minder bijwerkingen en zorgen voor een langere overleving en een betere kwaliteit van overleving." Met de gepersonaliseerde behandeling kunnen ook nutteloze behandelingen worden vermeden, benadrukt De Grève nog.

Met "GeNeo" hopen de onderzoekers minstens 200 van de 1.000 patiënten beter te kunnen helpen met niet-conventionele therapieën. "Een van de redenen waarom we het onderzoek nu doen, is omdat er nu veel meer geneesmiddelen dan bijvoorbeeld tien jaar geleden zijn die kunnen omgaan met de verschillende mutaties."

Belangrijk voor het succes van gepersonaliseerde kankerbehandelingen is ook de hoeveelheid beschikbare gegevens. Hoe meer testresultaten, behandelingsbeslissingen en opvolgdata zijn opgenomen in de database, hoe beter verschillende, zeldzame mutaties gericht kunnen worden aangepakt. Met GeNeo zal de hoeveelheid beschikbare data vergroten.

Aan het onderzoek nemen oncologen van verscheidene (universitaire) ziekenhuizen deel, in samenwerking met het kankercentrum van Sciensano, het federale onderzoekscentrum voor volksgezondheid. Roche, dat fors inzet op precisiegeneeskunde binnen de oncologie, komt met financiering over de brug.

De diagnostiek bij deze behandelingswijze is namelijk duur - geschat op zowat 12.000 euro per patiënt - en wordt voorlopig niet terugbetaald. "We hopen de overheid met dit pilootproject te overtuigen om meer te investeren in gepersonaliseerde kankerbehandeling", aldus De Grève, die benadrukt dat deze werkwijze ook kostenbesparend werkt omdat nutteloze behandelingen, die veel geld kosten aan de maatschappij, worden vermeden.

"Met dit proefproject willen we een goed zicht krijgen op de therapie en hoe ze werkt", zegt dr. Marc Van Den Bulcke van het kankercentrum van Sciensano. Op basis van de resultaten zal het wetenschappelijk instituut uiteindelijk ook aanbevelingen doen aan de minister over patiëntenbegeleiding en mogelijke terugbetaling, aldus Van Den Bulcke.