De oppositie in het Vlaams Parlement trok in twijfel of chemiebedrijf 3M kan worden verplicht om te betalen voor toekomstige gezondheidsschade. De saneringsovereenkomst met de Vlaamse overheid zou dat uitsluiten. Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) verzekerde dat de bewuste clausule enkel betrekking heeft op preventieve gezondheidsschade, zoals de onderzoeken die worden uitgevoerd.
Jongeren die binnen een straal van 5 kilometer rond de 3M-site in Zwijndrecht wonen, hebben bovengemiddeld veel PFOS in het bloed. Dat bleek eerder deze week uit een bloedonderzoek dat de Vlaamse overheid liet uitvoeren. Er is bovendien een verband tussen een hogere PFAS-blootstelling en een verstoring van het immuunsysteem, en er zijn effecten op hormonen, groei en puberteit, klonk het.
In de saneringsovereenkomst die vorig jaar werd afgesloten is een hoofdstukje 'Afstand van vorderingen en rechten' opgenomen. Daaronder vallen "Alle vroegere, huidige en toekomstige kosten (...) die door de overheid worden gemaakt (...) met inbegrip van maar niet beperkt tot alle kosten in verband met gezondheidszorg (...).
"Er bestaat dus een overeenkomst waarin 3M afstand doet van links tussen gezondheid en de productie van PFOS", concludeerde Mieke Schauvliege van Groen. "Wat is dit anders dan een deal sluiten over gezondheid", vroeg Jos D'Haese van PVDA. 3M zal volgens hem niet voor de gezondheidsschade opdraaien. "Het zal of de jongeren en hun ouders zijn, of de overheid, en dat is onaanvaardbaar."
Volgens minister Demir is de overeenkomst uitgebreid juridisch gecheckt. De uitsluiting van vorderingen gaat enkel over preventieve handelingen, zoals onderzoeken. "Maar het verlies van kans op gezondheid, valt daar niet onder. Menselijke gezondheidsschade kan nog altijd gevorderd worden. Dat bevestigt ook de juridische analyse van de overeenkomst", verzekerde ze.
Volgens Hannes Anaf van Vooruit moet Vlaanderen nu zelf met een verbod op PFAS durven komen als Europa niet snel genoeg handelt. "Maar dat Europees verbod zal er komen", aldus de minister. "Dat merk ik in alle gesprekken en ook bij de industrie, die nu al aan het kijken is naar vervangende milieuvriendelijkere stoffen."
